Yoga Politik midir?
- Eda Günel
- 2 Nis
- 4 dakikada okunur
Herşey politiktir! Fakat öğretilmiş gerçeklerle beraber değil.
Yoga felsefesi, sadece bireysel aydınlanmayı değil, aynı zamanda toplumsal dönüşümü de kapsar. Eğer bir yogi "erdemli eylem"i savunuyorsa, bunun sadece mat üzerinde değil, hayatın her alanında, sosyal adalet ve etik sorumluluk bilinciyle uygulanması gerekir.
1. Yoga'nın 8 Kolu ve Protesto Kültürü
Patanjali’nin Yoga'nın Sekiz Kolu (Ashtanga Yoga) sistemi, bir yoginin hem bireysel hem de toplumsal anlamda nasıl hareket etmesi gerektiğini belirler.
Yama (Evrensel Etik İlkeler): Ahimsa (şiddetsizlik) burada kritik bir noktadır. Protesto ederken bile, şiddetsiz direniş (Gandhi’nin Satyagraha’sı gibi) yogik bir duruş olabilir.
Niyama (Öz Disiplin ve Manevi Uygulamalar): Özellikle Svadhyaya (öz-çalışma), yoginin kendi bilinçsiz önyargılarını sorgulaması ve toplumsal adaletsizlikleri görmesi için önemlidir.
Asana (Beden Disiplini): Fiziksel dayanıklılık ve zorluklarla başa çıkma gücü, uzun süreli direnişin bir parçasıdır.
Pranayama (Nefes Kontrolü): Stresli anlarda bile zihni berrak tutarak bilinçli tepkiler vermek için hayati bir araçtır.
Pratyahara (Duyuların Geri Çekilmesi): Medya manipülasyonları ve propagandalardan etkilenmemek için bir savunma mekanizması olabilir.
Dharana (Odaklanma) & Dhyana (Meditasyon): Bir eylemin sadece reaktif değil, bilinçli ve derin düşünülmüş olmasını sağlar.
Samadhi (Bütünlük ve Özgürlük): Bireysel özgürlükle toplumsal özgürlüğün ayrılmaz olduğunu anlamak burada devreye girer.
2. Karma Yoga: Eylemle Dönüşüm
Karma Yoga, eylemsizliğin de bir eylem olduğunu söyler. Eğer bir yogi adaletsizlik karşısında sessiz kalıyorsa, aslında sisteme hizmet ediyordur. Gandhi, bu felsefeyi şiddetsiz direniş (Ahimsa) ve aktif eylem (Seva) ile birleştirdi.
Bir yoginin adil olmayan bir durumu protesto etmesi, bencil bir hırsla değil, kolektif adalet için eyleme geçmesiyle anlam kazanır. Ancak bu eylem, öfke veya nefretle değil, bilinçli farkındalıkla yapılmalıdır.
3. Samsara: Döngüyü Kırmak
Samsara, sürekli tekrarlanan döngüler anlamına gelir: adaletsizlik, baskı, sessizlik, unutuluş... ve yeniden adaletsizlik. Yoginin sorumluluğu, sadece bireysel kurtuluş değil, toplumsal Samsara döngüsünü de kırmak olmalıdır.
Bir yoginin "sistemle bir sorunu olması", onun sadece kişisel rahatlığa yönelmemesi, adil bir dünya için mücadele etmesiyle mümkündür. Ancak bu mücadele, sadece dışarıdaki sisteme değil, kendi içindeki şartlanmalara karşı da verilmelidir.
Tarihsel bağlamda ve örneklerle ele aldığımızda, yoginin protestocu kimliğini birkaç önemli figür ve olay üzerinden anlatabiliriz;
1. Gandhi ve Ahimsa: Yogik Direnişin Sembolü
Mahatma Gandhi, Ahimsa (şiddetsizlik) ve Satyagraha (hakikatin gücü) ilkeleriyle İngiliz sömürgeciliğine karşı direnişini sürdürdü. O, Karma Yoga’nın yaşayan bir örneğiydi; çünkü sadece bireysel kurtuluş değil, toplumun özgürlüğü için de mücadele etti. Tuz Yürüyüşü (1930) gibi eylemler, yogik disiplinle şekillenmişti:
Pranayama (Nefes Kontrolü): Gandhi, nefes ve meditasyon teknikleriyle stres ve baskıya karşı direncini artırdı.
Tapas (Öz Disiplin): Açlık grevleriyle, bedenini bilinçli olarak disipline ederek sistemi zorladı.
Ahimsa (Şiddetsizlik): Gandhi’nin eylemleri fiziksel şiddet içermedi, ancak ahlaki ve politik olarak sarsıcıydı.
Onun mücadelesi, bir yoginin yalnızca bireysel aydınlanma değil, kolektif özgürlük için de sorumluluk taşıması gerektiğini gösteriyor.
2. Vietnamlı Rahip Thích Quảng Đức: Samsara’yı Tersine Çeviren Eylem
1963 yılında Vietnam’da Budist rahip Thích Quảng Đức, Budistlerin baskı görmesine karşı bir protesto olarak kendini yakarak feda etti. Bu olay, Samsara’nın (acı döngüsünün) kırılması için radikal bir farkındalık yaratma çabasıydı.
Pratyahara (Duyuların Geri Çekilmesi): Alevler içinde bile sükûnet içinde oturması, yogik bir zihinsel disiplinin zirvesiydi.
Samadhi (Bütünlük): Protestosu bireysel bir eylem değil, kolektif bir uyanış yaratma arzusuydu.
Bu olay, protestonun yalnızca fiziksel değil, ruhsal bir eylem de olabileceğini gösterdi.
3. B.K.S. Iyengar ve Sessiz Protesto
Modern yoga ustalarından B.K.S. Iyengar, Hindistan'daki sınıf ayrımına ve kast sistemine karşı, herkesin yoga yapabilmesi gerektiğini savundu. O dönemde yoga, sadece seçkin Brahmanlara ait bir uygulamaydı.
Asana (Beden Disiplini): Iyengar, yoganın yalnızca ruhani bir pratik değil, bireyin fiziksel olarak da özgürleşmesini sağlayan bir yol olduğunu gösterdi.
Dharana (Odaklanma): Sınıfsal ve ekonomik engelleri aşarak, yoga pratiğini kapsayıcı hale getirdi.
Onun çalışmaları sayesinde bugün dünya çapında her kesimden insanın yoga yapabilmesi mümkün oldu.
4. 2019 Hindistan Protestolarında Yoga Hareketi
Hindistan’da 2019 yılında yürürlüğe giren Vatandaşlık Değişiklik Yasası (CAA), birçok kesim tarafından Müslüman azınlıkları dışlayan bir yasa olarak görüldü. Protestolar sırasında birçok yogi, bu yasanın Dharma’ya (doğru etik eylem) aykırı olduğunu savunarak sokaklara çıktı.
Yama (Evrensel Ahlak): Ahimsa ve Satya (doğruluk), baskıcı yasaların sorgulanmasını gerektirir.
Karma Yoga (Eylem Yolu): Yoganın sadece bir "rahatlama aracı" değil, adalet mücadelesinin bir parçası olması gerektiğini gösterdiler.
Sonuç: Yogi, Adaletsizlikler Karşısında Sessiz Kalmamalıdır!
Yoga pratiği, kişisel konfor alanından çıkmayı ve toplumsal adaletsizlikle yüzleşmeyi gerektirir. Bugün bir yoginin, yalnızca bireysel gelişimiyle değil, toplumsal dönüşüm için de eyleme geçmesiyle tanımlanması gerekir.
Tarih boyunca birçok büyük yogi, sessiz kalmayı değil, bilinçli ve etik bir duruş sergilemeyi seçti. Bir yogi, sistemin bir parçası olmamalı, onu sorgulamalıdır. Barışçıl ve kolektif faydayı amaçlayan doğru eylemlerimiz asanalarımız ve tüm bireysel çalışmalarımızdan üstündür, birlikte uygulandığında erdemli yolda olmamıza vesile olur.
Bonus :)
Büyük değişim ve küresel belirsizlik zamanlarında, bazen içimizde istikrar ve huzuru bulmakta zorluk çekeriz. Yine de, çağların bilgeliği tarafından sonsuz bir şekilde destekleniyoruz. Lokah Samastah Sukhino Bhavantu, ruhsal evrimimizde bize yardımcı olan ve dünya için bir lütuf görevi gören bir güç mantrasıdır. Dilerseniz bu yazıyı okurken açıp bu mantrayı dinleyin ve tekrar edin.
Lokah Samastah Sukhino Bhavantu veya लोका: समस्ता: सुखिनो भवन्तु,
"Her yerdeki tüm varlıklar mutlu ve özgür olsun ve benim kendi hayatımdaki düşünceler, sözler ve eylemler bir şekilde bu mutluluğa ve herkesin özgürlüğüne katkıda bulunsun."
Comments